Narcisme uitgelegd
Deze pagina is een gids om narcisme te begrijpen en een narcist te identificeren. Ik probeer op geen enkele manier de kennis te vervangen of in het medische vaarwater van psychologen of psychiaters te bewegen.
Deze pagina is hier om jou de basiskenmerken te geven van wat narcisme is en je te helpen begrijpen wat narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS) inhoudt.
Het is volkomen normaal om op een gegeven moment op problemen te stuiten binnen een relatie met je partner, met je vrienden of op het werk met je collega’s. Pas wanneer deze problemen beginnen te verergeren of er een bepaald terugkerend patroon begint op te vallen, moeten we stilstaan en opnieuw evalueren wat onze positie is binnen deze relatie. Dit is vooral nodig als je een goed gevoel in het begin van deze relatie had, maar na verloop van tijd verlies je meer en meer controle over je leven en de situatie waarin je bent beland. Als je te hard moet werken om iemand anders tevreden te stellen of als je nooit meer iets goed lijkt te doen, als je eigen waarden en dromen opzij worden geschoven, dan heb je hulp nodig.
Wat is narcisme niet
Indien iemand te veel selfies op zijn sociale media plaatst of constant over zichzelf of zijn prestaties praat tijdens een eerste date, kunnen we ze een narcist noemen?
Indien iemand kiest voor zijn dromen en een eigen bedrijf opstart, of als je baas op het werk veeleisend is, indien een vriendin een vorm van egoïsme of trots toont en voor haar dromen gaat, is dit een vorm van narcisme?
Neen, niet iedere eigenschap van de mens is negatief. Integendeel, een flinke dosis zelfliefde is nodig om dingen te laten bewegen en mensen, bedrijven of landen te laten groeien. Als we dit niet hadden, zouden we niet genieten van de ontwerpers, winkeleigenaren, startups, mensen die er zijn om veranderingen en innovaties in de wereld aan te brengen.
Het opent markten en werkgelegenheid. Waar zouden we ons brood, onze kleren of laptops vandaan halen als innovatie niet uit iemands droom en realisatie van die dromen kwam?
Dit geldt ook met betrekking tot problemen in relaties. Op een gegeven moment binnen elke relatie zullen er zich problemen voordoen. Sommige zullen klein en gemakkelijk te overwinnen zijn, en sommige problemen zullen als het einde van de wereld aanvoelen. Mensen worden verliefd maar blijven niet altijd in de relatie. Mensen bedriegen elkaar. Mensen leven naast elkaar en vergeten rekening te houden met elkaar. Niet alle problemen in relaties zijn te wijten aan narcistisch gedrag. We moeten voorzichtig zijn bij het stellen van een diagnose van de andere en de situatie niet benutten in jouw voordeel.
Echter, als je ziet dat er een weerkerend patroon van wangedrag en misbruik zich begint voor te doen moet je dit verder onderzoeken waar deze verandering aan ligt. Als je leeft of werkt met iemand die lijdt aan NPS vraag om hulp en verwijder jezelf zo snel mogelijk uit deze relatie, en keer nooit terug. De kans is groot dat je veel hulp nodig hebt om jezelf en je vertrouwen weer op te bouwen en te leren om je leven weer in eigen handen te nemen. Dit vergt tijd, maar het is het de moeite waard om je eigen leven en vrijheid terug te vinden en met wat tijd zal je sterker worden dan ooit.
NARCISME
Hieronder vind je de verschillende aspecten wat Narcistische Persoonlijkheidsstoornis omvat.
Ook zal ik de aandacht vestigen op andere persoonlijkheidsstoornissen die soms overlappen met de narcistisch persoonlijkheidsstoornis.
Zoek hulp indien meerdere symptomen overeenkomen met wat je ervaart in je leven.
Wat is narcistische persoonlijkheidsstoornis of NPS?
Narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS) is 1 van de 4 cluster B Persoonlijkheidsstoornissen. (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5de editie = DSM-5)
De 4 clusters zijn:
- NPS – Narcistische persoonlijkheidsstoornis
- ASPS – Antisociale persoonlijkheidsstoornis
- BPS – Borderline Persoonlijkheidsstoornis
- HPS – Histrionische Persoonlijkheidsstoornis
(e)NPS is de persoonlijkheidsstoornis waar ik me op concentreer, maar het is belangrijk om te vermelden dat als iemand lijdt aan NPS dit niet wegneemt dat deze specifieke persoonlijkheidsstoornis gelijkenissen deelt met de andere 3 cluster B persoonlijkheidsstoornissen. Narcistische persoonlijkheidsstoornissen kunnen tegelijkertijd worden gediagnosticeerd en/of overlappen met de 3 andere persoonlijkheidsstoornissen.
Mensen met NPS zijn verliefd op een geïdealiseerd, grandioos beeld van zichzelf, maar we kunnen het geen zelfliefde noemen. De manier waarop ze hun zelfbeeld opblazen is vaak ook een manier om diepere gevoelens van onveiligheid te verbergen en te vermijden. Een persoon met NPS zal veel tijd en moeite nemen om deze grootheidswaan op te bouwen, wat hun disfunctionele houding en gedrag zal verklaren bij het bereiken van hun doel.
Narcisten zijn altijd zo geweest, ook tijdens hun kindertijd. Naast het lijden aan NPS, hebben zij vaak andere onderliggende geestelijke problemen zoals depressie of verslavingen. Als je te maken hebt met een narcist, stop met het geloven dat je ze kan veranderen.
De narcist gelooft dat zijn/haar gedrag normaal is. Het manipuleren, zelf-slachtofferschap, en overdreven zelfbelang: ze geloven eerlijk gezegd dat ze altijd in hun recht zijn. Iedereen is het probleem behalve de narcist. Stop met jezelf ervan te overtuigen dat de narcist berouw heeft of dat ze jou en de relatie missen. Geloof niet dat je gestraft werd of het misbruik verdiende. De cyclus van trauma, gaslighting, manipulatie, love bombing, triangulatie, addictie en ontrouw gaat door tot je vertrekt, of de narcist je verlaat voor een nieuwe partner. Maar ook daar zal de narcist proberen contact te bewaren om controle over jou te hebben.
DE MEEST VOORKOMENDE KENMERKEN IN EEN NARCIST ZIJN:
- Love bombing – ze trekken je aandacht door jou op alle mogelijke manieren met attenties te beladen, om indruk op je te maken en om via deze manipulatie te bekomen wat ze willen.
- Ze laten je geloven dat ze je zielsverwant zijn.
- Egocentrisch, arrogant en egoïstisch gedrag.
- Enorme behoefte aan goedkeuring en bewondering van anderen naar hen toe.
- Onzekerheid, ze verbergen hun slechte gevoel van eigenwaarde voor iedereen.
- Geen empathie en emotioneel oppervlakkig en afstandelijk.
- Een verleden van moeilijke relaties waarbij het steeds de fout is van de ex en nooit de fout van de narcist.
- Moeite om de standpunten, meningen of prestaties van anderen te accepteren.
- Grootsheid en superioriteit in vergelijking met anderen.
- Komt zeer charmant over.
- Gebrek aan bewustzijn of bezorgdheid over hun eigen gedrag.
- Manipulatief en bezitterig.
- Verspreidt leugens en onwaarheden of hebben de neiging om situaties te overdrijven.
- Beloven één ding maar eenmaal de rug gekeerd doen ze het tegenovergestelde.
- Benadrukt infantiele waarden in fysieke aantrekkelijkheid, macht, rijkdom. Moeite met de realiteit.
- Zeer intelligent.
- Vaak gebruik van vernederen, intimideren of kleineren van de ene maar ook het ophemelen van de andere, afhangend van wat de persoon kan aanbrengen in het plan van de narcist.
- Het verdedigingsmechanisme is minachting.
- Pathologische leugenaars waarbij zij geloven in hun eigen leugens en hun eigen fantasiewereld. Na verloop van tijd worden hun leugens omgevormd naar hun eigen beeld en hun eigen realiteit waarbij zij geen onderscheid meer maken tussen hun wereld en de echte wereld.
- Hun fantasiewereld is er een van grenzeloze kracht, succes, en “ideale liefde”.
- Zo’n groot geloof in de echtheid van hun eigen leugens resulteert vaak in het vervormen van herinneringen, anders dan de realiteit/situatie eigenlijk was.
- Observeren en oordelen.
- Voortdurende vervorming van verhalen om zichzelf in de rol van de held of het slachtoffer te plaatsen. Door dit gedrag raken anderen in de war en beginnen ze aan zichzelf te twijfelen.
- De narcist komt vaak uit een disfunctionele familie of werd op zeer jonge leeftijd anders behandeld dan zijn broers of zussen. Dikwijls is hetzelfde patroon te herkennen bij een van de ouders of allebei.
- De neiging om platonische vriendschappen te vormen op basis van wat mensen voor hen kunnen doen.
- Wil absolute controle.
- Vindt zichzelf uniek en superieur.
- Zorgt goed voor zichzelf.
- Zal zichzelf op de eerste plaats zetten.
- Dikwijls bekleden ze een hogere gezagspositie.
- Defensief en verbaal agressief indien ze worden uitgedaagd of tegengesproken.
- Onnauwkeurige en zelfopgeblazen zelfbeoordeling.
- Onethisch en oneerlijk.
- Komt vaak weg met het overtreden van de wet.
- Niets is ooit hun schuld.
- Buigt en manipuleert de gesprekken in hun voordeel.
